به نقل از «فارس»

فرونشست و فرسایش خاک، بحرانی با عواقبی بزرگ

تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۲۹۲۳۵

به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری فارس، فرسایش خاک در ایران ۶ برابر دنیا است و این رکوردی بالا برای فرسایش خاک محسوب می‌شود. فرونشست زمین، بحرانی است که در چند سال اخیر به دلیل برداشت بی‌رویه آب در ایران شدت بیشتری به خود گرفته است این موضوع می‌تواند پیامدهای جبران ناپذیری برای کشور به همراه داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دو موضوع فرونشست و فرسایش خاک می‌تواند منجر به بحرانی بزرگ در آینده کشور شود. در همین زمینه با مهدی زارع استاد دانشگاه و پژوهشگر گفتگو و علل این بحران در ایران را بررسی می‌کنیم.

عوامل فرسایش خاک

چرا نرخ فرسایش خاک در ایران بالاست؟

نرخ فرسایش خاک تحت اثر عوامل مختلفی است. در ایران، عوامل متعددی در نرخ بالای فرسایش خاک نقش دارند:

اقلیم: ایران دارای اقلیم متنوعی است و مناطق خشک و نیمه خشک بخش قابل توجهی از کشور را تشکیل می دهند. در چنین مناطقی، فقدان پوشش گیاهی ثابت همراه با رویدادهای بارندگی شدید منجر به افزایش فرسایش خاک شود. اقلیم خشک ممکن است منجر به خاک خشک و فشرده شود که در هنگام بارندگی بیشتر مستعد فرسایش است.

توپوگرافی: توپوگرافی ایران با مناطق کوهستانی، فلات ها و دشت ها بسیار متفاوت است. اراضی شیب‌دار در ایران، به ویژه همراه با عواملی مانند جنگل زدایی یا استفاده نامناسب از زمین، آسیب‌پذیری خاک را در برابر فرسایش افزایش می‌دهد.

شیوه‌های استفاده از زمین: فعالیت‌های انسانی، مانند شیوه‌های کشاورزی نامناسب، جنگل‌زدایی و چرای بی‌رویه، می‌تواند به فرسایش خاک کمک کند. شیوه های استفاده ناپایدار از زمین پوشش گیاهی محافظ را حذف می کند و ساختار خاک را مختل کند و آن را مستعد فرسایش کند.

توسعه زیرساخت: فعالیت های ساختمانی، جاده‌ها و شهرنشینی الگوهای زهکشی طبیعی را تغییر می‌دهند و منجر به افزایش رواناب سطحی و فرسایش خاک شوند.

فقدان اقدامات حفاظتی خاک: نبود یا اجرای ناکافی اقدامات حفاظتی خاک، مانند شخم کانتور، تراس کاری و جنگل کاری،  فرسایش خاک را تشدید می کند.

خشکسالی‌ها و تخریب اراضی: ایران دوره‌های خشکسالی را تجربه کرده است و اکنون در سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در سومین سال خشکسالی شدید پی در پی هستیم که با تسریع حذف پوشش گیاهی و مستعد کردن بیشتر خاک به فرسایش، فرسایش خاک را تشدید می‌شود.

اجرای شیوه های مدیریت پایدار زمین، ترویج جنگل کاری و تشویق اقدامات حفاظتی خاک برای مهار فرسایش خاک بسیار مهم است. علاوه بر این، افزایش آگاهی در مورد اهمیت استفاده مسؤولانه از زمین به کاهش فرسایش خاک در منطقه کمک می‌کند.

عوامل فرونشست زمین

فرونشست زمین چیست و شدت آن در ایران چقدر است؟

فرونشست زمین به فرورفتن یا نشست سطح زمین گفته می‌شود. ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، اما یکی از دلایل رایج در ایران و بسیار از کشور های خشک مانند اسپانیا و در غرب آمریکا، برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی از سفره‌های زمین است. در حالی که کاهش آب‌های زیرزمینی در برخی از مناطق کشور مانند پهنه‌های پیرامون شهرهای تهران، اصفهان، مشهد و کرمان و رفسنجان نگران کننده است.

در اینجا برخی دلایل فرونشست زمین، به ویژه به دلیل استخراج آب های زیرزمینی عنوان می شود :

برداشت بیش از حد از آب های زیرزمینی: اگر آب زیرزمینی از سفره‌های زیرزمینی با سرعتی فراتر از تغذیه طبیعی استخراج شود، سطح آب کاهش می‌یابد که منجر به فشرده شدن و یکپارچگی خاک و باعث فرونشستن زمین در بر روی آبخوان می‌شود.

شیوه های کشاورزی: در مناطقی که کشاورزی مصرف کننده اصلی آب است – حدود ۹۰ در صد مصرف آب در ایران - آبیاری گسترده  به کاهش آب های زیرزمینی می انجامد. اگر به طور پایدار مدیریت نشود، منجر به فرونشست زمین می شود.

شهرنشینی: شهرنشینی سریع اغلب منجر به افزایش تقاضا برای آب می شود و این اتفاقی است که در پهنه‌ای مانند استان تهران به سرعت در حال وقوع است. این تقاضا از طریق پمپاژ بیش از حد آب زیرزمینی تامین می‌شود که به فرونشست زمین می‌انجامد.

فقدان مقررات : نظارت و مقررات ناکافی بر استخراج آب های زیرزمینی  به پمپاژ بیش از حد در ایران انجامیده است و بدین ترتیب فرونشست زمین  تشدید شده است.

عوامل زمین شناسی: شرایط زمین شناسی خاص، مانند وجود خاک های قابل تراکم، در مناطقی مانند غرب استان تهران و جنوب تهران و محدوده شهر ری، با استخراج آب های زیرزمینی، فرونشست زمین تسریع شده است.

پیدا کردن علل فرونشست مهم است

پرداختن به علل ریشه‌ای فرونشست زمین از طریق شیوه‌های مدیریت پایدار آب، مانند بهبود بهره‌وری آبیاری، ترویج حفظ آب، و اجرای مقررات برای جلوگیری از برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی، مهم است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در منابع آب جایگزین، مانند آب بازیافتی و بهبود مدیریت آب های سطحی،  به کاهش اثر  فرونشست زمین کمک می‌کند. مدیران اجرایی باید برای توسعه و اجرای راهبردهایی تنظیم  مصرف آب با نیاز به حفاظت از پایداری زمین، همکاری کنند.

خشکسالی چه اثری بر فرونشست دارد؟

خشکسالی  با سازو کارهای های مختلفی به فرونشست زمین  می‌انجامد، به ویژه زمانی که منجر به کاهش منابع آب زیرزمینی شود. در اینجا نحوه اثر خشکسالی بر فرونشست زمین آمده است:

کاهش آب‌های زیرزمینی: شرایط خشکسالی اغلب منجر به کاهش بارندگی و کاهش دسترسی به آب های سطحی می شود که منجر به افزایش اتکا به آب های زیرزمینی برای نیازهای کشاورزی، صنعتی و خانگی می‌شود. اگر برداشت آب زیرزمینی از نرخ تغذیه طبیعی بیشتر شود، سطح آب کاهش می‌یابد. با استخراج آب زیرزمینی،  فضاهای منفذی در آبخوان به اندازه کافی پر نمی‌شوند و باعث فشرده شدن رسوبات و فرونشستن زمین در بالای آبخوان می‌شود.

 

فشردگی خاک‌های رسی: در برخی مناطق، به ویژه مناطقی که دارای خاک‌های رسی هستند، خشکسالی طولانی مدت به خشک شدن خاک انجامیده است. خاک‌های رسی ظرفیت نگهداری آب بالایی دارند و وقتی خشک می‌شوند، ذرات خاک فشرده می‌شوند. این تراکم باعث کاهش حجم فضاهای منافذ و در نتیجه نشست می‌شود.

از بین رفتن پوشش گیاهی: خشکسالی  منجر به از بین رفتن پوشش گیاهی شده، زیرا گیاهان در اثر تنش آبی از بین می‌روند. پوشش گیاهی نقش مهمی در تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش دارد. هنگامی که پوشش گیاهی کاهش می‌یابد، خاک در برابر فرسایش آسیب پذیرتر می‌شود که  خطر فرونشست را تشدید می‌کند.

افزایش تقاضا برای آب: در طول خشکسالی، اغلب تقاضا برای آب برای آبیاری برای جبران کاهش بارندگی افزایش می‌یابد. این تقاضای افزایش یافته منجر به تشدید برداشت از آب های زیرزمینی می شود و بیشتر به فرونشست زمین می انجامد.

تغییرات کاربری زمین: در پاسخ به خشکسالی، ممکن است تغییراتی در شیوه های کاربری زمین مانند افزایش پمپاژ آب زیرزمینی برای آبیاری یا تغییر در شیوه های کشاورزی ایجاد شود. این تغییرات بر تعادل آب در یک منطقه اثر می‌گذارد و به طور بالقوه موجب فرونشست زمین می‌شود .

برای کاهش اثر  خشکسالی بر فرونشست زمین، اتخاذ شیوه های مدیریت آب پایدار ضروری است. این شامل ترویج صرفه جویی در آب، بهبود بهره‌وری آبیاری، اجرای پروژه‌های تغذیه آب زیرزمینی و توسعه منابع آب جایگزین است. علاوه بر این، برنامه‌ریزی کاربری زمین که اثرات بالقوه خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی را در نظر می‌گیرد،  ریسک فرونشست را کم می‌کند.

اثر برداشت شدید آب بر فرونشست زمین چیست؟

 استخراج شدید آب، به ویژه از منابع آب زیرزمینی، در واقع منجر به فرونشست زمین می‌شود. فرونشست زمین زمانی اتفاق می‌افتد که آب از سفره‌های زیرزمینی با سرعتی سریع‌تر از دوباره پر شدن طبیعی خارج شود.

فشرده سازی فضای منافذ: آب زیرزمینی فضاهای منفذی بین ذرات خاک و سنگ در یک سفره آب را اشغال می‌کند. هنگامی که آب با سرعت بالایی استخراج می شود، این فضاهای منافذ خالی می شوند. اگر سرعت استخراج بیشتر از سرعت  شارژ مجدد و طبیعی آبخوان باشد ، ذرات خاک شروع به فشرده شدن می کنند. با فروپاشی فضاهای منافذ، زمین بالای آبخوان شروع به فرورفتن می‌کند.

 

تراکم رسوبات: رسوبات موجود در آبخوان معمولاً از مواد مختلفی از جمله ماسه، سیلت و رس تشکیل می‌شود. استخراج شدید آب منجر به فشرده شدن این رسوبات می شود. این فشردگی باعث کاهش حجم آبخوان می شود و در نتیجه سطح زمین نشست می کند.

 

کاسه‌ها یا مخروط‌های فرونشست: استخراج شدید آب یک فرورفتگی مخروطی یا کاسه ای شکل در سطح ایستابی آب اطراف چاه استخراج ایجاد می کند که به عنوان «مخروط نشست» یا«کاسه فرونشست» شناخته می شود. اگر مخروط نشست به تدریج گسترش یابد و منطقه وسیعی را تحت اثر قرار می‌دهد و منجر به فرونشست زمین می شود.

از بین رفتن ساختار آبخوان: برداشت بیش از حد آب  ساختار آبخوان را تغییر می‌دهد. این اختلال منجر به کاهش ضخامت و حجم آبخوان و منجر به فرونشست زمین می شود.

عواقب فرونشست زمین

فرونشست زمین به دلیل استحصال شدید آب یک نگرانی قابل توجه در بسیاری از مناطق در سراسر جهان است، به ویژه در مناطقی که نیازهای زیاد آبی کشاورزی، صنعتی یا شهری دارند. عواقب جدی برای زیرساخت‌ها، اکوسیستم‌ها و جوامع دارد . شیوه‌های مدیریت پایدار آب، از جمله تنظیم سرعت استخراج آب‌های زیرزمینی، تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی، و استفاده از منابع آب جایگزین، برای کاهش ریسک فرونشست زمین مرتبط با برداشت شدید آب ضروری است.

 تفاوت بین فرونشست زمین در شهرها و دشت‌ها چیست؟

 فرونشست زمین  هم در مناطق شهری و هم در دشت‌ها رخ می دهد، اما علل و ویژگی های خاص ممکن است بر اساس جغرافیا، شرایط زمین شناختی و فعالیت های انسانی در این محیط‌ها متفاوت باشد. در اینجا برخی از تفاوت‌های اصلی بین فرونشست زمین در مناطق شهری و دشت آورده شده است

علت فرونشست در شهرها و دشت‌ها

 در مناطق شهری، فرونشست زمین اغلب با فعالیت های انسانی مانند برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی، ساخت و ساز و تغییر کاربری زمین همراه است. تقاضا برای آب در محیط‌های شهری، به‌ویژه برای مصارف صنعتی و خانگی، می‌تواند منجر به پمپاژ بیش از حد آب‌های زیرزمینی شود و باعث فرونشست زمین شود.

در دشت‌ها یا مناطق کشاورزی، فرونشست زمین نیز ممکن است ناشی از برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی برای آبیاری باشد. شیوه‌های کشاورزی، مانند آبیاری گسترده، به کاهش آب‌های زیرزمینی و منجر به فرونشست می‌شود.

ترکیب زمین:

مناطق شهری: مناطق شهری ممکن است ترکیبی از  زمین طبیعی و زمین مصنوعی داشته باشند. فرونشست در نواحی شهری تحت اثر  استخراج آب های زیرزمینی از سفره های طبیعی و سازه های دست ساز انسان مانند چاه ها و تاسیسات زیرزمینی است.

دشت‌ها: دشت ها اغلب شامل رسوباتی هستند که به تدریج  رسوب می کنند، از جمله رسوبات آبرفتی رودخانه ها. ترکیب مواد زیرسطحی  بر میزان و سرعت فرونشست در دشت ها اثر  می گذارد.

اثر زیرساخت:

در مناطق شهری: فرونشست زمین در نواحی شهری ریسک‌های قابل توجهی برای زیرساخت ها از جمله ساختمان‌ها، جاده‌ها و تاسیسات ایجاد می‌کند. فرونشست متفاوت، که در آن مناطق مختلف با سرعت‌های متفاوتی فرو می‌روند، منجر به آسیب و ناپایداری زیرساخت‌ها می‌شود.

 

دشت‌ها: در دشت‌ها، اثر  بر زیرساخت‌ها ممکن است بر اساس توسعه متفاوت و با شدت مختلف در پهنه‌های گوناگون باشد. زیرساخت‌های کشاورزی مانند سامانه های آبیاری نیز ممکن است تحت اثر  قرار گیرند. با این حال، عواقب آن برای مناطق شهری پرجمعیت اغلب شدیدتر است.

روش‌های استفاده از زمین:

نواحی شهری: خود توسعه  شهرنشینی در مناطق خشک به دلیل تغییر در چشم انداز، افزایش سطوح غیر قابل نفوذ و تغییر در الگوهای زهکشی طبیعی به فرونشست زمین می انجامد . فعالیت‌های ساختمانی و استخراج منابع زیرزمینی فرونشست را تشدید می‌کند.

 

دشت‌ها: دشت‌ها در اثر فعالیت‌های کشاورزی، مانند برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی برای آبیاری، دچار فرونشست می‌شوند. تغییرات در کاربری زمین، مانند تبدیل مراتع  به مزارع کشاورزی، بر سرعت فرونشست اثر می‌گذارد.

کاهش ریسک :

مناطق شهری: کاهش فرونشست زمین در مناطق شهری اغلب شامل اجرای مقررات مربوط به استخراج آب‌های زیرزمینی، ترویج شیوه‌های مدیریت پایدار آب و نظارت بر مناطق مستعد فرونشست برای جلوگیری از آسیب به زیرساخت‌ها است.

دشت‌ها: در دشت ها، مدیریت مصرف آب کشاورزی، بهبود بهره وری آبیاری و اتخاذ شیوه‌های مدیریت پایدار آب‌های زیرزمینی برای کاهش خطر فرونشست زمین بسیار مهم است.

در حالی که سازوکار‌های زیربنایی فرونشست زمین ممکن است مشابه باشند، عوامل خاص مؤثر در فرونشست در مناطق شهری در مقایسه با دشت‌ها می‌تواند متفاوت باشد و پرداختن به این موضوع نیازمند رویکردهای متناسب با فعالیت‌های انسانی و شرایط هر منطقه است.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: فرونشست زمین فرسایش خاک آبخیزداری آبخوان آب های زیر زمینی برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی منجر به فرونشست زمین می شود استخراج آب های زیرزمینی کاهش آب های زیرزمینی آب های زیرزمینی فعالیت های انسانی شیوه های کشاورزی فرونشست زمین منجر به افزایش مناطق شهری تقاضا برای آب کاربری زمین برای آبیاری آب زیرزمینی بر فرونشست فرسایش خاک پوشش گیاهی زیرساخت ها فشرده شدن دشت ها منابع آب شدید آب تحت اثر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۲۹۲۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رفع چاله‌های بزرگ مسکن مهر در دولت سیزدهم

مدیرعامل صندوق ملی مسکن با اشاره به وجود چاله‌های بزرگ در برخی پروژه‌های مسکن مهر، گفت: از محل منابع صندوق ملی مسکن تاکنون ۹۷۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این طرح تخصیص یافته است. - اخبار اقتصادی -

محمدرضا مهدیار اسماعیلی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در خصوص روند ایجاد صندوق ملی مسکن، اظهار کرد: صندوق ملی مسکن بر اساس تصویب قانون جهش تولید مسکن شکل گرفت و ماده 3 این قانون تصریح می‌کند برای تجمیع و تخصیص بهینه منابع بخش صندوق صندوق تاسیس می‌شود.

وی با بیان این‌که به این ترتیب صندوق مذکور در نظام اداری کشور پا به عرضه وجود گذاشت، ادامه داد: از ابتدای آبان‌ماه 1401 پس از تاسیس اساسنامه، صندوق را در نهضت ملی مسکن تاثیرگذار دیدیدم. قبل از آن هم در قالب حساب ملی مسکن عملیات شکل گرفت و پشتیبانی‌ها و حمایت صندوق ملی مسکن با هدف کمک و تسریع فرآیندهای نهضت ملی مسکن به ثمر نشست.

وی با یادآوری این‌که ابتدا اعدادی که به صندوق وارد می‌شد با دستور وزیر راه و شهرسازی و ذی‌حساب مسئول مالی صندوق برای پروژه‌ها تخصیص می‌یافت، افزود: پس از شکل‌ گرفتن ارکان صندوق، وظایف از حالت بالقوه در اساسنامه ظهور کرده و بالفعل شد. امروز وظیفه صندوق به‌عنوان نهاد تامین مالی عملیات نهضت ملی مسکن در چند بخش مختلف از جمله دهک‌های کم‌درآمد یک تا 4، خدمات عمومی و احداث ابنیه و سرانه‌های عمومی، انتقال زیرساخت به شهرهای جدید و  رفع موانع که از سازوکارهای قبلی تامین مالی بخش مسکن مقرر نبود، شکل گرفته و در حال انجام است.

مدیرعامل صندوق ملی مسکن با بیان این‌که بزرگ‌ترین مشکل مسکن مهر یعنی عدم توجه به سرانه‌های آموزشی، درمانی، رفاهی و... را در نهضت ملی مسکن برطرف کرده‌ایم، اضافه کرد: در این راستا ارقام قابل توجهی را برای ساخت مسجد، مدرسه، درمانگاه، فضای سبز و .. تخصیص می‌دهیم. در طرح مسکن مهر،  ساختمان‌ها ساخته شده اما هیچ سرانه‌ای ندارد، اما این مسئله مهم در نهضت ملی مسکن انجام می‌شود. حتی برای موارد ضروری مانند نانوایی و خواروبار فروشی ضرورت‌ها و الزامات را در پروژه‌های نهضت ملی مسکن در نظر گرفته‌ام.

اسماعیلی با یادآوری این‌که  تمام عملیات تامین مالی نهضت ملی مسکن بر عهده صندوق ملی مسکن است، گفت: پروژه‌هایی که در اطراف بافت فرسوده سخت می‌شود، مشکل برق،‌آب، زیرساخت و ... را ندارند. زمانیکه مکان جدیدی را شناسایی می‌کنیم انتقال آب، برق و زیرساخت‌ها هزینه‌های سنگینی را در بر دارد. وزارت نیرو با اجرا ماموریت‌ها با مشکلاتی در مسکن مهر مواجه بود. این مسئله الان تا حد زیادی برطرف و برای ان چاره‌جویی شده است. بر این اساس یک سوم هزینه‌های مربوط به زیرساخت پروژه‌های نهضت ملی مسکن را بر عهده گرفته و این الگو را پیش می‌بریم.

وی با اشاره به تکمیل واحدهای مسکن مهر، گفت:‌آورده متقاضی در این پروژه‌ها تکمیل شده و اقساط را پرداخت می‌کند. وام این پروژه‌ها به‌طور کامل پرداخت و در پروژه صرف شده است. اما با این پروژه به اتمام نرسیده است. برای رفع این مشکل، عملیات تامین مالی از مسیر صندوق ملی مسکن این امکان را برای شهرهای جدید و سازمان ملی زمین و مسکن فراهم کرد تا بتوانیم این مسائل را برطرف کنیم. در یک نمونه مسئله آسانسور پروژه‌های مسکن مهر بود.

وی توضیح داد: 3700 پروژه مسکن مهر داریم که آسانسور آنها به اختلال خورده و عملاً از محل آورده متقاضیان تامین منابع مالی امکان‌پذیر نبود.

وی در پاسخ به این پرسش که 3700 پروژه شامل چه تعداد واحد مسکن مهر است، گفت: پروژه‌ها از 8 واحدی تا 60 واحد هستند، به‌طور متوسط حدود 60 هزار واحد می شود. به‌عنوان مثال پروژه‌های مسکن مهر فاز 11 پردیس مشکل آسانسور دارند، در برخی شهرهای پروژه‌های بلوک‌های بالای 4 طبقه مشکل آسانسور دارند.

اسماعیلی در پاسخ به این پرسش که کل اعتبار هزینه شده برای مساکن مهر نیمه‌تمام چه میزانی بوده است، اظهار کرد: برای مسکن مهر استان‌ها 3700 میلیارد تومان تزریق منابع مالی صورت گرفته است. 4000 میلیارد تومان نیز برای شهرهای جدید تخصیص یافته است. اگر تکمیل آسانسورها که حدود 2000 میلیارد تومان پیش‌بینی می‌کنیم، در مجموع تاکنون حدود 9700 میلیارد تومان از محل منابع صندوق برای تکمیل مسکن مهر هزینه شده است.

وی یادآور شد: در مجموع 127 هزار واحد مسکن مهر رفع مشکل و با اندک هزینه تکمیل شده‌اند. برخی پروژه‌ها روی پیشرفت 70 درصد و برخی واحدها روی پیشرفت 50 درصد باقیمانده‌اند که طبیعتاً منابع مالی بیشتری می‌خواهد.

وی بیان کرد:‌بخش آخر مسکن مهر که آنرا هسته سخت می‌بینیم آن دسته از پروژه‌هایی است که مشکل حقوقـی دارند و خارج از وزارت راه و شهرسازی است. مثلاً هیئت مدیره تشکیل، اما پروژه رها شده است. نه هیئت مدیره قبلی عزل شده و نه کسی آمده پروژه‌ را تکمیل کند و پیشرفت فیزیکی واحدها خیلی پایین است.

مدیرعامل صندوق ملی مسکن اضافه کرد: این پروژه‌ها خیلی از ما هزینه و انرژی خواهد برد. برای رفع این مشکل راهکار پیدا کنیم. وقتی ساخت هر متر مسکن 300 هزار تومان بوده، متقاضی 300 هزار تومان یعنی به اندازه 10 متر پرداخت کرده است. الان که ارزش هر متر 12 میلیون تومان است باید اندازه 100 میلیون تومان کار جلو رفته باشد، اما کاری پیش نرفته است. برای این پروژه‌ها باید عدد قابل توجهی را به‌صورت بلاعوض هزینه کنیم.

مشکلات بزرگ برخی پروژه‌های مسکن مهر

اسماعیلی تاکید کرد:‌کسی نیست این پروژه‌ها را بسازد. یا باید زمین برگردد یا این‌که در قالب نهضت ملی مسکن پروژه جدید تعریف شود. منابع این پروژه یا اتلاف شده یا خرج کار دیگری شده است که باید دستگاه قضایی آنرا احقاق حق کند و به‌موازات صندوق ملی مسکن کمک کند.

وی با بیان این‌که 240 هزار واحد مسکن مهر نیمه تمام داشتیم که حدود 120 هزار واحد آن تحویل شده است، تصریح کرد: حدود 120 هزار واحد دیگر باقیمانده است، فکرمی‌کنم بتوانیم نیمی از واحدها را بدون افتادن در چاله‌های بزرگ رفع کنیم و به حدود 50 هزار واحد برسانیم. احتمالاً مشکل واحدهای باقیمانده بسیار بزرگ باشد و باید راهکارهای مورد به مورد داشته باشیم و نمی‌توانیم یک نسخه واحد برای آنها داشته باشیم.

وی بیان کرد:‌ به‌نظرم اگر واحدهای دارای مشکلات بسیار بزرگ را فاکتور بگیریم، در سال جاری بتوانیم مسکن مهر را تمام کنیم.

رئیس هیئت عامل صندوق ملی مسکن در ادامه با اشاره به این‌که بخشی از منابع مورد نیاز تکمیل پروژه‌های مسکن مهر از محل فروش برخی منابع سازمان ملی زمین و مسکن انجام شده است، اظهار کرد:‌ صندوق ملی مسکن برای تسریع در عملیات اجرایی منابع مالی را زودتر به پروژه‌ها تزریق می‌کند تا در ادامه سازمان و دستگاه‌های دولتی از جمله ملی زمین و مسکن به تعهدات خود عمل کند.

اسماعیلی درباره شهرهای جدید گفت: در شهرهای جدید، به‌دلیل نوع توپولوژی و توسعه که هنوز بسیاری از زمین‌های آن به قیمت نرسیده در شورای عالی مسکن مطرح و جمع‌بندی شد اگر این زمین‌ها برای گردش منابع به‌فروش  برسد، احتمالاً با اتلاف منابع دولت مواجه می‌شویم و به ثمن بخس به فروش می‌رسد. جمع‌بندی این شده که بخشی از زمین‌ها با استعداد که می‌توانیم آنها را در آینده با قیمت بالاتر و با حفظ منافع دولت، به فروش برسانیم به صندوق ملی مسکن واگذار شود. صندوق نیز به ازای این زمین تامین منابع کرده و بعدا زمین‌ها را به فروش خواهد رساند.

انتهای پیام/